Veel interesse in Einstein Telescope industriedag
Het toekomstige zwaartekrachtsgolfobservatorium Einstein Telescope is nu al interessant voor industrie en MKB. Dat blijkt uit de druk bezochte industriedag over het project op donderdag 27 september, bij VDL-ETG in Eindhoven georganiseerd door de Limburgse ontwikkelingsmaatschappij LIOF. De in totaal 75 bezoekers verkenden hier kansen voor Nederlandse high-tech industrie, midden- en kleinbedrijf om mee te doen aan Einstein Telescope. Vooral de proeftuinopstelling ETpathfinder genoot grote belangstelling.
Waarde van en voor de regio
Met de toekomstige onderzoeksfaciliteit Einstein Telescope willen Europese wetenschappers onderzoek doen naar gebeurtenissen in het verre heelal, bijvoorbeeld de periode vlak na de oerknal en de aard van zwarte gaten. De regio Zuid-Limburg is in beeld als vestigingslocatie vanwege de stabiele bodem én het grote netwerk van kennisinstellingen en high-tech bedrijven.
Volgens de Limburgse Gedeputeerde Joost van den Akker van Economie & Kennisinfrastructuur heeft Einstein Telescope ook grote waarde voor de regio: “Een project van deze omvang heeft internationale aantrekkingskracht. Dat geeft kansen voor de high-tech industrie in Nederland en omringende landen, maar heeft ook een bredere uitstraling.” Later dit jaar wordt een studie gepubliceerd over de verwachte economische impact van Einstein Telescope op de regio.
Ontwikkelomgeving
Einstein Telescope, schetste Frank Linde (Nikhef), wordt een technologisch hoogstandje. Om gravitatiegolven waar te nemen moet de installatie afstandsverschillen tot 22 nullen achter de komma kunnen meten. Dat gebeurt met gevoelige lasers die in een bijna-vacuüm op en neer kaatsen in kilometerslange detectorgangen, tussen ragfijn geslepen spiegels, opgehangen in speciaal ontworpen silo’s die alle storende trillingen uit de omgeving wegfilteren.
In het Vlaams-Nederlandse samenwerkingsproject ETpathinder slaan onderzoekers en bedrijven nu al de handen ineen om de Einstein Telescope-technologie te perfectioneren. Linde: “Ik mag het zo niet noemen maar ik doe het toch: dit wordt de speeltuin waar we alle mooie R&D doen. Daarmee laten we zien dat onze regio de kennis en techniek in huis heeft om Einstein Telescope te mogen bouwen.”
Strategische keuze
Onder de 75 deelnemers aan de industriedag waren veel vertegenwoordigers uit het MKB. Hoe bereid je je als kleinere onderneming voor op deelname aan een groot, langlopend project als Einstein Telescope? Niels van Aperloo van MCAP vertelde over het nut van vroegtijdig betrokken raken. Voor de grootschalige neutrinotelescoop KM3NET werkte MCAP samen met Nikhef aan een voorontwerp voor KM3NET’s gevoelige datakabels. Dat gaf de kans om al voor de openbare aanbesteding na te denken over het ontwerp, de samenwerking met de onderzoekers, hoe het project efficient in productie te nemen en welke kennis de onderneming via het project binnenhaalt. Op al deze aspecten moet het project bij de onderneming passen, stelt van Aperloo.
Die brede match is ook belangrijk voor grote ondernemingen, onderstreept gastheer Hans Priem van VDL-ETG: “Meedoen aan Big Science-projecten geeft je als bedrijf de kans om nieuwe kennis en technologie binnen te halen, je eigen technologische roadmap te volgen, nieuwe markten te openen. Maar dan moet je vanaf het begin betrokken zijn, niet pas als de aanbesteding uitkomt.” Einstein Telescope vraagt techniek op de rand van wat mogelijk is. Volgens Priem is dat een fantastisch visitekaartje voor wie de hoge kwaliteitseis haalt en mee mag bouwen aan het project.