‘Als wetenschappers streven we allemaal hetzelfde na: vooruitgang’

Bij het onderzoeksinstituut Gravitational Waves and Fundamental Physics, onderdeel van Universiteit Maastricht, ontwikkelen onderzoekers en studenten nieuwe technologieën voor de toekomstige Einstein Telescope. Janis Wöhler is een van hen. Naast zijn onderzoeksbaan heeft hij een goedbeluisterde natuurkundepodcast: ‘Physik-Geplänkel’.

Vertel eens iets over jezelf?

“Ik kom uit Hannover, Duitsland. Daar studeerde ik Natuurkunde en deed ik een PhD aan het Max Planck Institute for Gravitational Physics, oftewel het Albert Einstein Institute. Mijn proefschrift ging over het verminderen van thermische ruis in de interferometer. Sinds februari 2023 ben ik postdoctoraal onderzoeker bij de Universiteit Maastricht. Mijn onderzoek richt zich op de coatings voor de spiegels die straks in de Einstein Telescope worden gebruikt. Het gaat dan om het verbeteren van de gevoeligheid van de zwaartekrachtsgolfdetector. Daarnaast werk ik aan de doorontwikkeling van de ETpathfinder, de proefopstelling voor de Einstein Telescope.”

Waarom heb je gekozen voor Maastricht?

“In het vakgebied van zwaartekrachtsgolfdetectie zijn er maar een paar plekken op de wereld om onderzoek te doen. Een combinatie van redenen heeft me doen besluiten naar Maastricht te komen. De onderzoeksgroep hier maakt deel uit van een grote wetenschappelijke samenwerking. Ik krijg hier de kans om samen te werken met wetenschappers van LIGO/VIRGO en CERN. Daarnaast vind ik Maastricht een perfecte stad om te wonen; niet te groot en niet te klein. En de mensen waar mee ik werk zijn leuk. Het voelt meer als vrienden, dan als collega’s.”

En je hebt een eigen podcast?

“Klopt. In 2017 ben ik ‘Physik-Geplänkel’ gestart met een toenmalige collega van het Max Planck Institute, Dennis Schmelzer. In deze podcast kletsen we over uiteenlopende natuurkundige en wiskundige onderwerpen. We doen dat in de Duitse taal, omdat in het Engels al veel podcasts over dit thema bestaan. Met onze podcast willen we complexe zaken op een begrijpelijke manier uitleggen, zonder ze te veel te vereenvoudigen. Per maand hebben we ongeveer 30.000 luisteraars, veelal mensen zonder natuurkundige achtergrond. Luisteraars kunnen ook vragen insturen die we in de podcast beantwoorden. Door het maken van de podcast ontwikkel ik mijn eigen kennis ook weer.”

Verheug je je op de komst van de Einstein Telescope?

“Zeker. Met de Einstein Telescope kunnen we het grootste deel van de donkere materie in ons heelal zichtbaar maken. Dat geeft veel informatie over gebeurtenissen, de evolutie en eventuele afwijkingen in het heelal. We krijgen veel meer en preciezere data dan we tot nu toe krijgen via huidige detectoren. Dat is geweldig. Bovendien is de lokale impact van zo’n groot wetenschappelijk project groot. Denk aan de infrastructuur en technologie die wordt ontwikkeld. Qua locatie heb ik de voorkeur voor deze regio, vanwege de bereikbaarheid en de gunstige ligging ten opzichte van alle kennisinstellingen. Het zou voor mij geweldig zijn om daar te werken. Als Duitser hoop ik uiteraard dat de Duitse regering ook deze kandidatuur gaat ondersteunen.”

Wat hoop je dat de Einstein Telescope nog meer brengt?

“Misschien klinkt het wat ideologisch, maar ik hoop dat wanneer mensen meer leren over het universum, dat ze zich realiseren dat hun problemen op aarde maar klein zijn. Zo werkt het in ieder geval wel voor mijzelf. Door het werken in een internationale omgeving besef je dat al die conflicten en oorlogen onnodig zijn. Als wetenschappers heb je een gemeenschappelijk doel waarvoor je eigen belang opzij zet. Het maakt niet uit waar je vandaan komt, we streven allemaal hetzelfde na: vooruitgang.”

Benieuwd naar de podcast van Janis? Beluister deze hier.