De kracht van een prachtregio: de Einstein Telescope in Eutropia

Hoe vertel je het verhaal van de Einstein Telescope? Aan iedereen op dezelfde manier? Maatwerk? Is alles belangrijk? Of moeten we juist die focus leggen op juist die zaken die Europese ET-landen overtuigen van de EMR-kandidatuur? Tastbaar bewijs en kunst der verleiding.  

Op deze en veel andere vragen verzamelt het bidbookteam van het projectbureau Einstein Telescope EMR antwoorden. Alle reden dus voor een brede brainstormsessie in het New Regional Bauhaus in Heerlen, waar een gevarieerd gezelschap van experts met uiteenlopende deskundigheid of betrokkenheid uit de drie EMR-landen er zin in had. Focus: de Euregio waar het allemaal moet gaan gebeuren.

Dus ging het over de vraag of de kracht van grensoverstijgende samenwerking binnen de Euregio Maas-Rijn wel belangrijk is voor de Europese landen die moeten kiezen. Wat levert pluspunten op in het gebied tussen Aken, Luik, Maastricht en Hasselt? En wat niet?

Metrokaart

De bekende metrokaart van de architecten Marc en Nicole Maurer kwam op tafel. Het metronetwerk van Londen, maar dan vertaald naar de Euregio. Welkom in Eutropolis, een gebied met ongekende potentie, met verschillende culturen, goede voorzieningen en onzichtbare grenzen, hooguit voel je stippellijntjes. Brede overtuiging: daar kun je toch zeker niet omheen als keuzecommissie. Uitroepteken, geen vraagteken!

Maar zijn het ook echt allemaal bonuspunten voor de Einstein Telescope? Meertaligheid bijvoorbeeld is een mooi verhaal, maar waarom is bijvoorbeeld Duits dan zo weinig populair in Nederland of Vlaanderen?  Dus, werd betoogd, is meer en beter onderwijs in vreemde talen nodig als voorwaarde om er ook mee te scoren in het bidbook.

En waar vinden we EMR op de landkaart? Het is nu vooral een afkorting waarachter nu nog een onbekende wereld schuilgaat. Hoog tijd voor branding, dames en heren!    

Grenzeloos

Verbinding zonder grenzen. Klinkt goed. Met de Drielandentrein, maar is pas een echte troef is als die ook altijd rijdt. En: is het niet sterker als aan die Euregio ook een deel van het Rijnland of de regio Eindhoven bij horen? En als die grenzen dan toch weinig tot niets voorstellen: waarom is er dan voor elk land aparte wetgeving in plaats van een soort legal status aparte voor de Euregio Maas-Rijn?

Enthousiasme en overtuiging, maar ook tegenspraak. Of het wetenschappers uitmaakt waar de Einstein Telescope wordt gebouwd? Een paar experts stelden dat het wetenschappers echt niet uitmaakt of ze in Timboektoe of in de drielandenregio hun werk doen. Oplossing: bedenk een scenario waarin juist de partner en kids die keuze maken.  

In groepjes was er al snel consensus over dat de Einstein Telescope méér zou moeten betekenen dan een fantastisch wetenschappelijk meetinstrument voor zwaartekrachtgolven. Nee, het moet een katalysator zijn om de hele Euregio economisch krachtiger en het sociaal weefsel socialer te maken. Een lokale bakker die terugkeert. De bieb die de deuren weer opent. Daarbij ook de vraag of de inwoners van nu hun deuren en tradities openen voor nieuwe mensen die worden verwacht? Ook omgekeerd: in hoeverre sluiten die nieuwe mensen aan in de dorpscommunity’s?  

En niet te vergeten het landschap. Wordt de ambitie waargemaakt dat het landschap na de bouw van de telescoop uiteindelijk beter wordt achtergelaten dan het werd aangetroffen bij de start van de bouw?  

En tegelijkertijd mogen al die ambities niet tot het gevoel leiden dat de Einstein Telescope een soort van Heilige Graal is die alle problemen oplost. Bemoeizuchtige schoonmoeders en humeurige buurmannen zullen er altijd zijn.

Concurrentie

Waar het ook over ging: hoe ver zouden ze bij de concurrentie in Saksen en Sardinië zijn? En zou Duitsland echt binnen twee maanden een locatievoorkeur uitspreken, zoals een expert voorspelde.

Een goede toekomst voor volgende generaties. Voor de kids van vandaag. In die Euregio, maar ook straks jonge mensen die naar deze streek willen verhuizen. Eerst goede educatie, liefst in een technische of wetenschappelijke richting. Dan een uitdagende job met toekomst als materiële voorwaarde voor een ‘happy life’.  En ondertussen vanuit de Euregio Maas-Rijn zwaartekrachtgolven meten en al luisterend het heelal verkennen tot vlak na de Big Bang. En dat allemaal in de achtertuin in Eutropia.

Manager Paula Beger en Anouk Schmid van het bidbookteam wacht de mooie klus om alle overpeinzingen aan kansen, gewenste of noodzakelijke maatregelen of scenario’s om ‘de wedstrijd’ te winnen te rubriceren. Om er uiteindelijk één samenhangend, uitgebalanceerd verhaal van te laten maken. Het bidbook.