‘Europese landen overtuigen van onze kandidatuur’
Rond 2026 kiezen de Europese landen achter de Einstein Telescope de locatie waar dit baanbrekende meetinstrument wordt gebouwd. België, Duitsland en Nederland organiseren al enige tijd bijeenkomsten om vertegenwoordigers van de overige Europese partnerlanden te informeren en enthousiasmeren voor de kandidatuur van de Euregio Maas-Rijn, oftewel het grensgebied van België, Nederland en Duitsland.
Om de sterke punten van de grensregio van België, Nederland en Duitsland beter voor het voetlicht te krijgen bij de overige partnerlanden van de Einstein Telescope, loopt sinds het voorjaar van 2024 een speciaal kennismakingsprogramma. Landen uit de zogeheten Board of Governmental Representatives (BGR) van het Europese onderzoeksproject maken daarbij kennis met de Einstein Telescope-plannen in de grensregio, in Europa bekend als de Euregio Maas-Rijn (EMR).
Naast België, Duitsland en Nederland zijn op dit moment Italië, Spanje, Frankrijk, Polen, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk lid van de Board of Governmental Representatives. Het is de bedoeling dat die groep deelnemers de komende tijd nog groeit.
Als onderdeel van het kennismakingsprogramma werden dit voorjaar bezoeken georganiseerd voor ambassadeurs, technisch attachés en hoge ambtenaren uit Frankrijk, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Ook ging de Einstein Telescope naar de Hannover Messe, de toonaangevende techniekbeurs van Europa.
Nieuwsgierig
Laurent Ghys van de organisatie voor Belgisch Federaal Wetenschapsbeleid Belspo vertelt hoe de kennismakingsgesprekken de kansen van de grensregio vergroten. “Ook al zijn we formeel gezien nog in de verkennende fase, het is belangrijk dat we ons nu al presenteren aan de partnerlanden”, stelt Ghys.
Partnerlanden zijn bijvoorbeeld nieuwsgierig naar het tijdspad van de Euregio Maas-Rijn en hoe de haalbaarheidsstudies verlopen. Die beslaan allerlei onderwerpen, van geologisch onderzoek om de meest stabiele ondergrond te vinden, tot technische R&D en het in kaart brengen van gekwalificeerde bedrijven die de hoogwaardige technologie voor de Einstein Telescope kunnen leveren.
Ook de grensoverschrijdende samenwerking is volgens Ghys belangrijk: “Omdat we ons hier met drie landen kandideren als locatie, moeten we al vroeg uitwerken hoe we willen samenwerken. Voor de politiek is die governance van de toekomstige organisatie heel belangrijk: wat verwacht iedereen daarvan?”
Troefkaarten
Rond 2026 besluiten de deelnemende landen in de Board of Governmental Representatives waar de Einstein Telescope komt te staan. Door hen nu al te betrekken, hopen Ghys en zijn collega’s hen de informatie te geven die ze nodig hebben voor hun keuze.
Ghys: “We krijgen heel praktische vragen: wanneer zijn de haalbaarheidsstudies beschikbaar, wanneer moet de locatie gekozen worden, wanneer start de bouw? Daarnaast willen ze ook weten hoe we ons binnen de EMR organiseren en wat de mogelijkheden zijn om samen te werken met onze wetenschappers en bedrijven.”
Tijdens de kennismakingen is er veel enthousiasme te proeven, merkt Ghys. Niet vreemd, want de Einstein Telescope is een belangrijk project op de Europese ESFRI Roadmap voor belangrijke wetenschappelijke infrastructuur in Europa.
Partnerschap
Iedereen kijkt uit naar de Einstein Telescope. Of die ook mag landen in de Euregio Maas-Rijn, hangt af van de kwaliteit van de kandidatuur die de EMR neerzet, denkt Ghys. Door de andere deelnemende landen aan de Einstein Telescope nu al deel te maken van de voorbereidingen in de EMR, stijgen de kansen nog verder.
“We hebben al sterke kaarten in handen. We zijn uiterst internationaal van aard, in een goed bereikbare regio met een uniek geschikte bodem, sterke kennisinstellingen, opleidingen en bedrijven. Die voorwaarden zijn goed; maar de Einstein Telescope komt hier alleen als Europa achter onze kandidatuur gaat staan. Daar werken we hard aan.”
