Einstein Academy: big science in het beroepsonderwijs
Als het aan het beroepsonderwijs in de Euregio Maas-Rijn ligt, kan iedere student in de toekomst aan de Einstein Telescope ruiken. Die wetenschappelijke topinstallatie vraagt namelijk steun van vele honderden vakexperts, ook uit het middelbaar en hoger beroepsonderwijs. Van ICT’ers en constructeurs tot hoteliers, het nieuwe samenwerkingsproject Einstein Academy wil ze allemaal klaarstomen om bij te dragen aan de Einstein Telescope.
De Einstein Telescope betekent kansen voor de grensregio van België, Duitsland en Nederland, denken onderwijsinstellingen in Nederlands Limburg. Met hun nieuwe samenwerkingsverband Einstein Academy willen ze hun studenten klaarstomen voor alle benodigde high-tech installaties, infrastructuur en voorzieningen. We praten met André Postema (collegevoorzitter Zuyd Hogeschool) en Ferdinand van Kampen (strategisch adviseur VISTA college) over big science in het beroepsonderwijs.
De Einstein Academy, wat is dat?
André Postema (AP): “De Einstein Academy is een samenwerkingsverband van het euregionale beroepsonderwijs (Nederlands en Belgisch Limburg en Noordrijn-Westfalen) om invulling te geven aan de human capital-agenda van de Einstein Telescope. Zodra dat observatorium wordt gegund aan de Euregio Maas-Rijn, moeten we immers klaar zijn om handen en voeten te geven aan ontwerp, bouw, ingebruikname en onderhoud van de faciliteit. In de Einstein Academy leiden we daarvoor de beroepskrachten op.”
Wie zijn erbij betrokken?
AP: “Op dit moment zijn dat al Zuyd Hogeschool, Fontys Hogeschool, HAS Green Academy, VISTA College, Gilde Opleidingen en Yuverta vanuit het Nederlands-Limburgse onderwijs. Verder zoeken we de internationale samenwerking met de Belgische University Colleges Leuven-Limburg en PXL (Hasselt), en de Duitse Fachhochschule Aachen. De Einstein Academy mag zijn begonnen in Nederlands Limburg, maar het doel is om zoveel mogelijk partners uit alle windstreken van de Euregio aan te haken.
We starten direct na de zomer met het ontwikkelen van het programma, gezamenlijk door de deelnemende onderwijsinstellingen. Studenten kunnen dan vanaf 2025 vanuit hun bestaande opleiding deelnemen aan dit programma: geheel of voor onderdelen. Streven is dat dit tot een extra getuigschrift of supplement daarvan leidt.”
Waarom is het beroepsbewijs zo belangrijk voor de Einstein Telescope?
Ferdinand van Kampen (FvK): “Verhalen over de Einstein Telescope beginnen vaak met zwaartekrachtsgolven, het verre heelal. Dat is spannend voor wetenschappers, maar de eersten die aan de slag gaan met de Einstein Telescope, dat zijn mensen uit het beroepsonderwijs. Zij gaan de ondergrondse gangen aanleggen, de datacenters installeren, apparatuur maken. Wij willen de experts opleiden die dát allemaal kunnen.”
Wat gaan studenten concreet merken van de Einstein Academy?
FvK: “Er komt geen aparte studierichting voor de Einstein Telescope; in principe kan iedereen in onze bestaande opleidingen ermee in aanraking komen. Bijvoorbeeld als case in een technisch ontwerpvak of zelfs in de opleiding horecamanagement. De Einstein Telescope gaat namelijk allerlei internationale experts aantrekken; die willen ook ergens wonen en gebruik maken van voorzieningen. Allemaal kansen voor mensen uit het beroepsonderwijs.”
AP: “In de kern is dit een kans voor de techniekopleidingen zoals engineering, bouwkunde, mechatronica, fotonica en optica, en voor ICT- en informaticaopleidingen zoals computer science, applied data sciences en artificial intelligence. Daarnaast is de Einstein Telescope ook interessant voor een breder scala van opleidingen in onder andere de gebiedsontwikkeling, bedrijfskunde en facilitair management.”
En wat heeft de samenleving eraan?
FvK: “Wij zien de Einstein Telescope als een grote aanjager voor de economie in de grensregio. In de vorm van directe werkgelegenheid natuurlijk, omdat al die hoogstaande apparatuur moet worden ontworpen, geïnstalleerd en onderhouden. Maar ook indirect: de lessen die bedrijven leren bij de Einstein Telescope, gaan ze ook op andere plaatsen toepassen. Dat blijft nieuwe bedrijvigheid opleveren, zoals je ook ziet rond het wetenschappelijke centrum CERN in Genève.
Vergelijk het maar met hybride auto’s: die komen origineel uit de wereld van de Formule-1. Op dezelfde manier gaan bedrijven voor de Einstein Telescope allerlei hoogstaande technologie ontwikkelen, die daarna andere toepassingen krijgt.”
AP: “Met de Einstein Academy nemen we als beroepsonderwijs onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat we straks ook daadwerkelijk over de kennis en mensen beschikken om de faciliteit te ontwerpen, bouwen, exploiteren en onderhouden. Dat geeft een boost aan ons onderwijs, een boost aan de faciliteit en een boost aan het toeleverende bedrijfsleven in de regio.”
Stel dat de Einstein Telescope níet in ons grensgebied komt, wat dan?
FvK: “In feite is de Einstein Telescope hier al een beetje. Bij de Universiteit Maastricht staat namelijk de testopstelling ETpathfinder, waar bedrijven uit de omgeving nu al opdrachten voor uitvoeren. ETpathfinder blijft tijdens de levensduur van de Einstein Telescope toekomstige upgrades testen; die blijft dus relevant, waar het observatorium ook komt. En de high-tech kennis die we aanbieden – datacenters beheren bijvoorbeeld – speelt in op grote vragen die toch al spelen in de samenleving. Inspringen op de Einstein Telescope is een no-regret project; het is altijd de moeite waard om ons erop voor te bereiden.”
Tenslotte, hebben jullie een wens voor de toekomst?
FvK: “De Einstein Telescope gaat een enorme uitstraling hebben op zijn omgeving. Ik hoop dat we die hier samen mogen bouwen en gebruiken, en zo onze regio op een hoger podium kunnen tillen.”
AP: “Onze propositie voor de Einstein Academy is een prachtig voorbeeld van Euregionale samenwerking op alle niveaus van het beroepsonderwijs. Dat smaakt naar veel meer.”
