In de ban van de Einstein Telescope
Noah Idris Can is tien jaar en nu al bijzonder gefascineerd door de Einstein Telescope. Hij kan niet wachten op de ontdekkingen die het instrument gaat opleveren. En wie weet, kan hij er later ook gaan werken. We zochten hem op in Maastricht waar hij met zijn ouders en zusje woont.
Noah is dit schooljaar gestart in de brugklas. “Ik heb groep 3 overgeslagen en de helft van groep 7. Ik ben de kleinste in de klas, zeg maar een atoom, maar dat vind ik niet erg. Ik vind het heel leuk op de middelbare school”, vertelt hij enthousiast. Vorig jaar mocht Noah als extra lesstof in groep 8 een werkstuk maken over een onderwerp naar keuze. Dat werd de Einstein Telescope.
Nieuwe technologieën
“Ik vind alles wat met de kosmos te maken heeft interessant. Planeten, zwarte gaten, zwaartekrachtsgolven… Ik lees hierover in de natuurkundeboeken van Stephen Hawking. Met de Einstein Telescope gaan we niet kijken zoals met een gewone telescoop, maar luisteren. De Einstein Telescope voelt trillingen die superklein zijn en die we nu nog niet kunnen meten. Hierdoor komen we misschien te weten hoe de ruimte er lang geleden uitzag. En ik ben benieuwd of andere levende wezens in de kosmos óns ook kunnen horen. Ook worden er voor de Einstein Telescope nieuwe technologieën ontwikkeld die ook ergens anders gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld trillingvrij koelen, dat kan volgens mij heel handig zijn voor airconditioners voor mensen die niet tegen lawaai kunnen.”
Interview met hoogleraar
Voor het schoolwerkstuk interviewde Noah Stefan Hild, hoogleraar experimentele natuurkunde en gravitatieonderzoek aan de Universiteit Maastricht. “We praatten een uur lang, onder andere over de gevolgen van de Einstein Telescope voor de regio. Ik vroeg hem ook wat de rol van ESA (European Space Agency) is, want daar wil ik later werken. Óf bij de faculteit Science and Engineering van de Universiteit Maastricht.” Het interview in het Engels met de Duitse hoogleraar was voor Noah geen probleem. Met een Nederlandse moeder en Turkse vader, spreekt hij Nederlands, Turks en Engels. “En ik ben bezig met Frans leren”, vult hij aan. “Ik ben een trotse Europeaan. Daarom vind ik de Einstein Telescope ook interessant: veel Europese landen werken eraan samen.”
Veel voordelen
“Ik hoop echt dat de Einstein Telescope in onze regio komt. Dit is de beste plek, want er zijn veel steden en universiteiten en we hebben goede grond: een zachte laag en een harde laag. Er zijn veel voordelen voor de economie en de bevolkingsgroei, want er komen veel studenten en wetenschappers op af. En misschien krijgen we dan toch een tram in Maastricht. Dat hoop ik! Wat ik me wel afvraag is: hoe kom je erin? Is er een trap, een roltrap of een lift? Het lijkt me wel eng om zo diep onder de grond te gaan. Die ruimte moet ook niet te smal zijn. En waar ik ook over nadenk is: de bouw duurt acht jaar, is de technologie die wordt bedacht dan niet al verouderd als de Einstein Telescope af is?”
In zijn eigen podcast ‘De denkkamer’ bespreekt Noah met zijn vriend Mark Pluijmen alles wat hen bezighoudt op het gebied van natuurkunde en kosmologie. “Er is pas een aflevering, maar er komen er nog meer. De volgende gaat zeker weten over de Einstein Telescope!”
