Alles hangt met alles samen..
Wanneer weten jullie het? En waar komen die ondergrondse hoekpunten nou precies? Wat moeten jullie nog allemaal doen voordat er straks een bidbook klaar is? En wat komt er allemaal in dat bidbook? Wanneer beginnen jullie te bouwen?

Zomaar een greep uit de vele vragen die we wekelijks krijgen tijdens presentaties, via de mail en soms zelfs tijdens het boodschappen doen in de supermarkt. Het worden er meer en ze komen vaker.
Het enige antwoord is: we weten het nog niet allemaal! Een haalbaarheidsonderzoek waar we nu middenin zitten geeft antwoord op die vragen. En in die zin zijn resultaten die we nu ophalen nog tussenstanden. Voor ons belangrijk om de volgende stappen op te baseren, maar. Maar het zijn tussenstanden. Nog niet meer dan dat, dus op dat punt is het zaak om dan ook geen verkeerde verwachtingen te wekken.
We hebben nog een aantal boringen voor de boeg om nóg preciezer die diepere ondergrond te leren kennen. Hoe zit het met grondwater? Zien de lagen er wat betreft hardheid uit zoals we verwachten? Krijgen we nog te maken met breuken in de ondergrond en wat betekent dat dan? Na vorig jaar op elf plekken te hebben geboord, starten we nu met een nieuwe serie van vijf boringen. Nummer één en twee zijn in Beusdael en Julémont. De andere locaties bepalen we later dit jaar.
Er loopt een noise-onderzoek. Daarin meten we de ruis van bijvoorbeeld stromend water of van verkeer ten opzichte van de boorputten die we vorig jaar hebben gemaakt en op de plekken waar we nu boren. Deden we trouwens vorig jaar ook al. Welke noise (‘ruis’) veroorzaakt bijvoorbeeld een opstijgend of landend vliegtuig vanaf Maastricht-Aachen Airport of een langsrazende TGV?
Tegelijkertijd lopen studies naar de manier waarop je zo’n tunnel kunt bouwen. Natuurlijk, in Zwitserland lopen autoroutes door tunnels en dat is technisch gezien allemaal haalbaar. Maar de Einstein Telescope vergt wat betreft precisie ook in de bouw van ondergrondse tunnels en cavernes meer dan wat gebruikelijk is.
En als we dan straks helemaal zeker weten dat we de ondergrondse driehoek kunnen bouwen en wáár precies, ook dán zijn we er nog niet. Naast die diepe ondergrond speelt ook alles boven de grond in diezelfde wedstrijd mee. Wat zien we straks bovengronds? Hoe past dit in het mooie landschap? Hoe gaan we om met aan- en afvoer van materiaal? Hoe kunnen we straks het werk zo duurzaam mogelijk doen. Een groot participatieonderzoek peilt hoe inwoners in het euregionale grensgebied tegen de Einstein Telescope aankijken. Wat ze ervan verwachten. Welke kansen zien inwoners voor de eigen regio? Wat vrezen of hopen ze?. En weer een ander onderzoek kijkt naar de manier om duurzame energie te gebruiken. Op een manier bovendien waarop ook de directe omgeving van de telescoop er iets aan heeft.
Dat verklaart ook de kop boven deze column. Mijn boodschap is dan ook: in ons haalbaarheidsonderzoek hangt alles met alles samen. En het gaan niet alleen om de bodem of om de tunnel zelf. Dat is zeker belangrijk. Maar net zo belangrijk is de impact op de omgeving, het benutten van kansen, duurzaamheid en last but not least … draagvlak van en in de omgeving. Alles telt, dus het gaat ons om een robuuste allesomvattende haalbaarheid! En daarom kunnen we ook nú nog geen definitief antwoord geven op die vele, heel begrijpelijke en logische vragen.
– Theo Reinders, projectmanager haalbaarheidsfase ET-EMR-