‘Dit project wordt een voorbeeldproject’
Wat is de beste locatie en techniek om de ondergrondse faciliteit voor de Einstein Telescope te bouwen? Van 9 tot 15 mei 2025 presenteerde civiel ingenieur Patricia Lamas (Amberg Engineering) het complexe ontwerp voor het tunnelstelsel van de Einstein Telescope tijdens het World Tunnel Congress in Stockholm.
Op het World Tunnel Congress in Zweden kijken bezoekers niet op van complexe ondergrondse projecten. Maar zelfs hier springt de Einstein Telescope eruit, zegt civiel ingenieur Patricia Lamas (Amberg Engineering). Als adjunct-manager van het EMC2-consortium helpt zij bij de coördinatie van de ingewikkelde haalbaarheidsstudie voor de ondergrondse tunnelfaciliteit in de Euregio Maas-Rijn.
Technische uitdaging met maatschappelijke impact
De meest geschikte gesteentelagen voor de locatie van de tunnels vinden, het kiezen van de meest optimale toegang, het regelen van de waterafvoer en adviseren over de bouwtechnieken voor de grote ondergrondse ruimtes om de Einstein Telescope aan te leggen: Patricia Lamas en haar collega’s van het EMC2-consortium staan voor een stevige uitdaging.
De samenwerking tussen Amberg Engineering, TEC, de Lombardi Group en Tractebel bouwt voort op de geologische studies die in 2024 zijn uitgevoerd. Het consortium moet niet alleen de meest stabiele locaties bepalen voor het ondergrondse complex met haar nevenruimtes en tunnels, maar ook zorgen dat de hele faciliteit geschikt is om de meest gevoelige wetenschappelijke apparatuur ter wereld te huisvesten.
“Alleen al de technische kant van het project is verbluffend,” legt de Spaanse Patricia Lamas uit. Ze is opgeleid tot civiel ingenieur aan de Universidad Politécnica in Madrid en expert in de aanleg van complexe tunnelprojecten in heel Europa, zoals de uitbreiding van het bestaande metronetwerk van Parijs (Grand Paris Express). Zowel daar als bij de Einstein Telescope brengt zij techniek en maatschappelijke belangen samen.
“Een project van deze omvang raakt automatisch veel verschillende groepen en heeft invloed op hen, van overheden tot milieuorganisaties en omwonenden. Je moet scherp blijven op de menselijke kant van het project om succesvol te zijn.”
Optimaal scenario
Succes betekent in dit geval het vinden van de best mogelijke locaties voor de hoekpunten en tunnelroutes voor het ondergrondse observatorium van de Einstein Telescope, waarbij aan een groot aantal technische en maatschappelijke eisen moet worden voldaan. “Technisch gezien moeten de tunnels kaarsrecht zijn, zonder helling. Dat maakt het vinden van een manier om het water af te voeren extra uitdagend. Tegelijkertijd moet je rekening houden met omwonenden of een natuurreservaat en zou een oplossing met een schuine toegangstunnel in plaats van een rechte schacht de voorkeur kunnen hebben. En uiteraard speelt het budget mee. Alleen door van te voren al deze randvoorwaarden te inventariseren, kun je dat allemaal van tevoren plannen.”
Hoe houd je grip op al die randvoorwaarden? In 2025 stellen Lamas en haar collega’s een gedetailleerd overzicht op van alle eisen die aan de faciliteit worden gesteld. “Dit jaar bepalen we een aantal mogelijke scenario’s die technisch haalbaar zijn én voldoen aan de wetenschappelijke eisen voor een optimale prestatie van de Einstein Telescope.”
De voorgestelde scenario’s worden getoetst aan alle technische en andere randvoorwaarden. Het meest optimale scenario wordt verder uitgewerkt, zodat het bidbook van de locatie in de Euregio Maas-Rijn een zo sterk mogelijk voorstel bevat als locatie voor de Einstein Telescope, inclusief een ondergrondse infrastructuur van wereldklasse.
Lamas: “Kunnen we onze technologische grenzen verleggen, onze ecologische voetafdruk beperken en het vakgebied van engineering verbeteren met baanbrekende innovatie? Als we daarin slagen, wordt de Einstein Telescope een voorbeeld voor toekomstige projecten.”
